De ‘nieuwe’ fiscale regularisatieronde in de startblokken

De kogel is door de kerk! Een ‘nieuwe’ fiscale regularisatieronde is van start gegaan. Met de goedkeuring van de wet tot invoering van een permanent systeem inzake fiscale en sociale regularisatie en de officiële publicatie in het Belgisch Staatsblad van 29 juli 2016, is de definitieve datum van inwerkingtreding bepaald. Vanaf 1 augustus 2016 bestaat voor de belastingplichtige opnieuw de mogelijkheid om een regularisatieaangifte in te dienen. De nieuwe regularisatieronde voorziet geen einddatum en kan dus ook beschouwd worden als een mogelijkheid tot permanente regularisatie.

Gelet op de stijgende internationale fiscale transparantie zullen belastingplichtigen in toenemende mate gedwongen worden ontdoken inkomsten te regulariseren. Dit wordt mogelijk dankzij deze nieuwe regularisatieronde. Regularisatie biedt meteen fiscale en strafrechtelijke immuniteit. Hiertegenover staat wel dat aan deze regularisatie een fors prijskaartje hangt.

Doel van de fiscale regularisatie

De fiscale regularisatie geeft aan de belastingplichtige de mogelijkheid om eerdere niet-aangegeven inkomsten, btw-handelingen of fiscaal verjaarde kapitalen toch aan te geven. Een regularisatie kan in deze zin vergeleken worden met een amnestieregeling, aangezien een belastingplichtige na regularisatie wordt gevrijwaard van fiscale of strafrechtelijke vervolging wegens fiscale fraude of witwassen.

Van de belastingplichtige wordt verwacht dat hij een regularisatieaangifte indient bij het Contactpunt Regularisaties (CPR), dat behoort tot de Dienst Voorafgaande Beslissingen (‘de rulingdienst’). Vervolgens verzoekt het CPR de belastingplichtige om over te gaan tot betaling van de ontdoken belasting vermeerderd met een boete. In ruil ontvangt de belastingplichtige een regularisatieattest dat hem schriftelijk bewijs verschaft van de regularisatie.

In wat volgt worden de krachtlijnen van de nieuwe regeling uiteengezet met specifieke aandacht voor eventuele verschillen met de vorige regularisatieronde.

De nieuwe regularisatieregeling in een notendop

De wetgever biedt aan natuurlijke personen en aan rechtspersonen de mogelijkheid te regulariseren, ongeacht of zij reeds hebben deelgenomen aan eerdere regularisatierondes. De lei wordt met andere woorden helemaal schoongeveegd en een eerdere regularisatieaanvraag, die dateert van vóór de datum van inwerkingtreding van deze wet, vormt geen belemmering voor belastingplichtigen om deel te nemen aan de permanente regularisatieronde.

Bovendien komen voorlopig enkel de federale belastingen (zoals bijvoorbeeld de inkomstenbelastingen en de BTW) in aanmerking. Schenkbelastingen en erfbelastingen, waarvoor de bevoegdheid door de zesde staatshervorming werd overgeheveld naar de gewesten, kunnen voorlopig nog niet worden geregulariseerd. Daarvoor is het wachten op een samenwerkingsakkoord tussen de federale overheid en de gewesten.

Hoewel de wet sterk aanleunt bij de principes van de vorige regularisatierondes, zijn er toch een aantal opmerkelijke verschillen.

Wat is nieuw?

• De nieuwe regularisatieronde houdt een éénmalige mogelijkheid tot regularisatie in. Dit wil zeggen dat de belastingplichtige vanaf de inwerkingtreding van de wet slechts één kans krijgt om te regulariseren en dit dan ook volledig dient te doen.
• Artikel 11 van de wet voorziet in een nieuwe bewijsregeling. De aangever dient aan de hand van een schriftelijk bewijs aan te tonen dat fiscaal verjaarde kapitalen hun normale belastingregime hebben ondergaan. Indien de aangever hiertoe niet in staat is, maken de voormelde bedragen tevens deel uit van de regularisatie. De wet introduceert de facto een vermoeden dat het gaat om ‘zwart’ vermogen tenzij de belastingplichtige schriftelijk bewijs levert dat het gaat om ‘wit’ vermogen.
• Een voorbeeld ter verduidelijking: een belastingplichtige beschikt over ‘wit’ kapitaal op een buitenlandse rekening en ontvangt hierop inkomsten die niet worden aangegeven. Indien de belastingplichtige wenst over te gaan tot regularisatie van deze ‘zwarte’ inkomsten, zal hij schriftelijk bewijs moeten leveren dat het startkapitaal op de buitenlandse rekening zijn normaal belastingregime heeft ondergaan. Kan hij dit niet, dan worden niet alleen de inkomsten, maar wordt tevens het kapitaal onderworpen aan de regularisatieheffing. Een zware bewijslast dus voor de aangever, waaraan in praktijk moeilijk zal kunnen worden voldaan.
• Het onderscheid tussen gewone fiscale fraude en ernstige fiscale fraude wordt met de nieuwe regularisatieronde opgeheven. De vorige regularisatieronde voorzag voor ‘ernstige en georganiseerde’ fiscale fraude nog in een hoger tarief. Dit is in de vierde regularisatieronde niet langer het geval.
• Ook het onderscheid tussen ‘beroepsinkomsten’ en ‘overige inkomsten’ laat men met de nieuwe regularisatieronde varen.
  Kort samengevat bevatten de ‘geregulariseerde inkomsten’ de inkomsten “die de aard hebben van inkomsten die normaal aan de inkomstenbelasting zijn onderworpen”. Hiertoe worden ook de inkomsten gerekend die normaal aan de kaaimantaks onderworpen zijn en de inkomsten van buitenlandse rekeningen en van in het buitenland afgesloten levensverzekeringsovereenkomsten.
• Voor geregulariseerde inkomsten, sommen en btw-handelingen worden de boetetarieven aangepast. Het boetetarief bedraagt voortaan 20 percentpunten. Dit heeft tot gevolg dat een inkomen dat normaal belast wordt aan 50% door deze verhoging zal belast worden aan 70%. Bijvoorbeeld: ontdoken roerende voorheffing die aan 15% had belast moeten worden, wordt geregulariseerd tegen 35%. Met deze verhogingen wil men ervoor zorgen dat de belastingplichtigen die bij de eerdere regularisatierondes de kat uit de boom keken, in geen geval beloond worden. Bovendien stijgen de tarieven naarmate men langer wacht om te regulariseren. Vanaf 1 januari 2017 bedraagt het boetetarief 22 percentpunten, vervolgens stijgt het tarief per jaar telkens met 1 procentpunt tot en met het jaar 2020. Dit resulteert in een tarief van 23 percentpunten vanaf 1 januari 2018, 24 percentpunten vanaf 1 januari 2019, en 25 percentpunten vanaf 1 januari 2020.
• Het regulariseren van fiscaal verjaard kapitaal zal gebeuren aan een tarief van 36%. Vanaf 1 januari 2017 bedraagt het tarief 37%. Dit tarief loopt vervolgens op tot 40% vanaf 1 januari 2020.

Stijgende risico’s voor de belastingplichtige

Met deze ‘nieuwe’ fiscale regularisatieronde krijgt de belastingplichtige de mogelijkheid om te regulariseren. Hoewel het dus gaat om een vrijwillige procedure, dient de belastingplichtige wel rekening te houden met een stijgende internationale samenwerking inzake informatie-uitwisseling.

Deze internationale samenwerking wordt onder andere veroorzaakt door de Common Reporting Standard (CRS) die erop gericht is een automatische gegevensuitwisseling tussen landen teweeg te brengen. Het CRS verplicht de financiële instellingen van de deelnemende landen om informatie door te spelen aan hun nationale fiscale administratie wanneer een buitenlandse cliënt een rekening bij hen aanhoudt. De nationale fiscale administratie geeft deze informatie op zijn beurt door aan de fiscus van het land waar de cliënt zijn fiscale woonplaats heeft, waarmee de cirkel rond is. De fiscus zal in de toekomst veel sneller op de hoogte zijn van ontdoken tegoeden en inkomsten in het buitenland, wat voor de belastingplichtige een trigger kan zijn om zo snel mogelijk over te gaan tot regularisatie.

Daarenboven zijn er op internationaal vlak heel wat bijkomende initiatieven op til die ervoor moeten zorgen dat er een einde wordt gesteld aan fiscale fraude en die de belastingplichtige meer en meer in het nauw drijven. Noteer ook dat een belastingplichtige niet meer kan overgaan tot regularisatie van zodra hij schriftelijk in kennis werd gesteld van een lopend onderzoek van het gerecht, de fiscus of de sociale inspectie.